กรอบการเปิดเผยข้อมูลทางการเงินที่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติ (TNFD) ในภาคการเงินของไทย ตอนที่ 2 (1/2)

2. ผลการวิเคราะห์ระดับความพร้อมของการเปิดเผยข้อมูลตามกรอบ TCFD และ TNFD ของภาคการเงินในประเทศไทย

2.1.1 ระดับความพร้อมในการเปิดเผยข้อมูลตามเสาหลักของกรอบ TCFD

ภาพรวมระดับความพร้อมในการเปิดเผยข้อมูลตาม TCFD

ในภาพรวมภาคการเงินของไทยมีความก้าวหน้าในการเปิดเผยข้อมูลที่สอดคล้องกับกรอบ TCFD มากขึ้น จากการวิเคราะห์พบว่า บริษัทจัดการสินทรัพย์และธนาคารพาณิชย์มีความก้าวหน้ามากที่สุดในการเปิดเผยข้อมูลตามกรอบ TCFD

เมื่อพิจารณาในแต่ละเสาหลักของ TCFD พบว่า ภาคบริการทางการเงินของไทยโดยรวม สามารถเปิดเผยข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับเสาหลักด้านการกำกับดูแลและการจัดการความเสี่ยงได้อย่างชัดเจนที่สุด อย่างไรก็ตาม พบว่ายังขาดความสมบูรณ์ของการเปิดเผยข้อมูลในเสาหลักด้านกลยุทธ์ ซึ่งบ่งชี้ว่าการรายงานข้อมูลด้านสภาพภูมิอากาศในปัจจุบัน เริ่มต้นจากข้อมูลที่บริษัทมีอยู่ในปัจจุบัน เพื่อเปิดเผยข้อมูลต่อสาธารณะในเบื้องต้น แต่ยังขาดความชัดเจนของการเชื่อมโยงความเสี่ยงและโอกาสที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศเข้ากับการตัดสินใจทางธุรกิจและกลยุทธ์หลัก ทั้งนี้ในอนาคต เมื่อมีการเปลี่ยนผ่านจากกรอบ TCFD ไปสู่การบังคับใช้มาตรฐาน IFRS S2 ซึ่งกำหนดให้องค์กรประเมินผลกระทบทางการเงิน คาดว่าองคก์รจะนำประเด็นด้านสภาพภูมิอากาศมาพิจารณาในการวางกลยุทธ์และการตัดสินใจทางธุรกิจอย่างชัดเจนมากยิ่งขึ้น

รูปที่ 1: คะแนนเฉลี่ยของการเปิดเผยข้อมูลด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ตามแนวทางของ TCFD (Task Force on Climate-related Financial Disclosures) ในแต่ละกลุ่มธุรกิจในภาคการเงินของประเทศไทย

^{ที่มา: การวิเคราะห์ของ PwC}

• ในภาคการเงินของประเทศไทย บริษัทจัดการสินทรัพย์และธนาคารพาณิชย์เป็นผู้นำด้านการรายงานสภาพภูมิอากาศ โดยแสดงให้เห็นถึงการปฏิบัติตามแนวทาง TCFD (ในส่วนมาก) ซึ่งมาจากการรวมประเด็นที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศเข้าสู่โครงสร้างการกำกับดูแลและกรอบการจัดการความเสี่ยงองค์กร ควบคู่กับการรายงานตัวชี้วัดและเป้าหมายที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศ ในทางตรงกันข้าม ธนาคารของรัฐและบริษัทประกันภัยยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นของการเปิดเผยข้อมูล โดยส่วนใหญ่มีการเปิดเผยความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศที่ไม่ได้มีรายละเอียดเชิงลึกเท่าไหร่นัก โดยเฉพาะการระบุผลกระทบของความเสี่ยงและโอกาสที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศที่มีต่อธุรกิจ กลยุทธ์ และการวางแผนทางการเงินยังไม่มีความชัดเจนเท่าที่ควร
• ด้านการกำกับดูแลเป็นส่วนที่ภาคการเงินของไทยเปิดเผยได้มีความสอดคล้องกับข้อเสนอแนะของ TCFD มากที่สุด ซึ่งแสดงถึงการให้ความสำคัญต่อการกำกับดูแลของคณะกรรมการและการบริหารจัดการในการจัดการกับประเด็นที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศ คณะกรรมการและผู้บริหารระดับสูงในสถาบันการเงินกำลังให้ความสำคัญกับการกำกับดูแลด้านสภาพภูมิอากาศมากขึ้น โดยเริ่มบรรจุบทบาทและความรับผิดชอบที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศเข้าไว้ในหน้าที่การกำกับดูแลของตน นอกจากนี้ แรงกดดันจากหน่วยงานกำกับดูแลและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย กำลังผลักดันให้เกิดการจัดทำนโยบายและโครงสร้างคณะกรรมการที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศอย่างจริงจังมากยิ่งขึ้น
• บริษัทในภาคการเงินของไทยมีการเปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับการจัดการความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศอยู่ในระดับปานกลาง ถึง ดี โดยบริษัทในภาคการเงินมีการเปิดเผยข้อมูลที่มีความสอดคล้องกับข้อเสนอแนะของ TCFD ในระดับที่ใกล้เคียงกับข้อเสนอแนะหรือมีการเปิดเผยเป็นบางส่วน โดยบริษัทได้อธิบายขั้นตอนในการระบุและประเมินความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศ รวมถึงการพิจารณาข้อกำหนดด้านกฎระเบียบในปัจจุบันและอนาคต นอกจากนี้ บริษัทมีการเปิดเผยรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับวิธีการบูรณาการขั้นตอนการระบุและประเมินความเสี่ยงเข้ากับการบริหารความเสี่ยงและกลยุทธ์ขององค์กร เพื่อบรรเทา และควบคุมความเสี่ยง โดยในอนาคตหากมีแรงผลักดันจากข้อกำหนดด้านกฎระเบียบมากยิ่งขึ้น รวมถึงความคาดหวังของนักลงทุนที่เพิ่มขึ้นต่อการเปิดเผยข้อมูลในภาคการเงินของประเทศไทย สิ่งเหล่านี้จะนำไปสู่การเปิดเผยข้อมูลความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศที่เข้มงวดและมีความชัดเจนมากยิ่งขึ้น
• การเปิดเผยข้อมูลด้านกลยุทธ์ยังอยู่ในระดับจำกัดเมื่อเทียบกับข้อเสนอแนะของกรอบ TCFD โดยเฉพาะการนำประเด็นด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของการตัดสินใจทางธุรกิจ แม้ว่าบริษัทส่วนใหญ่จะประกาศคำมั่นสัญญาในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก (GHG) แต่กลับขาดการรายงานเกี่ยวกับการบูรณาการความเสี่ยงและโอกาสที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศเข้ากับธุรกิจ กลยุทธ์ การวางแผนทางการเงิน และการตัดสินใจ มากไปกว่านั้น พบว่ามีบริษัทจำนวนน้อยมาก ที่เปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับวิธีการระบุความเสี่ยงและโอกาสที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศ วิธีการประเมินผลกระทบทางการเงิน หรือวิเคราะห์ฉากทัศน์ที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศ (climate scenario assessment) รวมถึงกำหนดกรอบระยะเวลา (time horizon) และผลกระทบทางการเงินเชิงคุณภาพหรือเชิงปริมาณ (qualitative or quantitative financial implications) ส่งผลให้บริษัทหลายแห่งเผชิญความท้าทายในการแปลงคำมั่นสัญญาด้านสภาพภูมิอากาศ ให้เป็นกลยุทธ์ทางธุรกิจอย่างเป็นรูปธรรม ยิ่งไปกว่านั้น หากบริษัทไม่มีการวิเคราะห์ฉากทัศน์ที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศ จะส่งผลให้ บริษัทอาจไม่สามารถการประเมินและเปิดเผยผลกระทบทางการเงินในระยะยาวจากความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศได้อย่างครบถ้วน
  
  

โปรดติดตามแนวโน้มการเปิดเผยข้อมูลตามกรอบ TCFD ของภาคการเงินในประเทศไทยในตอนถัดไป
 

<sub>หมายเหตุ: คำแนะนำสำหรับการตีความแผนภูมิด้านบน
- สีในแผนภูมิ มีทั้งหมดสี่สีแตกต่างกัน เพื่อแสดงถึงแต่ละกลุ่มธุรกิจย่อยของภาคการเงิน โดยแถบสีดำแสดงถึงคะแนนเฉลี่ยของภาคการเงินไทยทั้งหมด
- ขนาดของกราฟ (ความสูงหรือความกว้าง) ของแถบสำหรับแต่ละกลุ่มธุรกิจ แสดงให้เห็นว่าการเปิดเผยข้อมูลในการรายงานของกลุ่มนั้นสอดคล้องกับกรอบ TCFD มากน้อยเพียงใด ตัวอย่างเช่น แถบสีส้มเข้มที่กว้างหรือสูงกว่า แสดงว่า บริษัทจัดการสินทรัพย์มีการปรับตัวให้สอดคล้องกับ TCFD มากกว่าแถบสีส้มอ่อนที่เล็กกว่าซึ่งแสดงถึงบริษัทประกันภัย
- ตัวเลขที่แสดง คือคะแนนเฉลี่ยของการเปิดเผยข้อมูลของแต่ละกลุ่มธุรกิจ ให้สอดคล้องกับข้อเสนอแนะของ TCFD ในแต่ละเสาหลัก คะแนนที่สูงกว่าบ่งชี้ถึงการปฏิบัติตามข้อกำหนดที่ดีกว่า โดยคะแนนสูงสุด 4 หมายถึง การเปิดเผยได้อย่างสมบูรณ์ และคะแนน 0 หมายถึง ไม่มีการเปิดเผยข้อมูล
- เส้นประสีส้ม หมายถึง เสาหลักหรือกลุ่มธุรกิจที่เปิดเผยได้ดีที่สุด ในทางกลับกัน เส้นประสีเทา หมายถึง เสาหลักหรือกลุ่มธุรกิจที่ต้องมีการปรับปรุงมากที่สุด</sub>

ผู้เขียน:

Chayathorn Chanruangvanich
ESG and Corporate Sustainability Leader, PwC Thailand

Perpetua George
Director, Asia Pacific Sustainability, Nature & Biodiversity, PwC Malaysia